Waarom kwetst een narcist andere mensen? Dat vragen vele slachtoffers van narcistisch misbruik zich vaak af. Ik ging op zoek naar een antwoord op die vraag. Tijdens mijn speurtocht stuitte ik op veel herkenning en kwam ik tot nieuwe inzichten. In dit artikel deel ik ze…
“Hurt people hurt people”
Er is een Engels gezegde dat luidt “Hurt people hurt people”. In het Nederlands zou dit zijn “Gekwetste mensen kwetsen mensen”.
Nu is het gekwetst zijn natuurlijk geen excuus om andere mensen te kwetsen. Ook zal niet iedereen die gekwetst is andere mensen kwetsen. Wel zijn er mensen die emotioneel belemmerd zijn vanwege een trauma en (onbewust) andere mensen kwetsen.
Wanneer ik in mijn eigen ervaring spit moet ik denken aan de periode dat mijn ouders in scheiding lagen. In het artikel “Narcistische moeder”, onder het kopje “De scheiding”, beschrijf ik deze inktzwarte episode uit mijn leven.
Mijn vader heeft een oorlogstrauma en was daardoor een makkelijke prooi voor mijn narcistische moeder. Doch na zo’n 20 jaar gooide ze hem aan de kant en probeerde mijn zus en mij tegen hem op te zetten.
Bij mij had dat juist het omgekeerde effect. Uit medelijden offerde ik mijzelf op voor mijn vader. Ik weet nu dat deze zelfopoffering voortkwam uit codependentie.
Elke avond kreeg ik hiervoor de narcistische woede van mijn moeder over me heen. Maar ook mijn vader ontzag me niet. Al zijn verdriet en frustraties moest ik aanhoren, en met regelmaat richtte hij dat ook op mij. Een typisch geval van “Hurt people hurt people”.
Zelf ben ik juist bang om anderen te kwetsen. Daarom accepteerde ik alles maar van hem. Doch er is een grens, en wanneer die overschreden wordt klap ik ook alles eruit. “Hurt people hurt people”.
Waarom kwetst een narcist je?
De Amerikaanse schrijver Neale Donald Walsch schreef ooit: “Je hebt zoveel pijn dat je mij ook pijn moet doen”.
Iemand met een narcistische persoonlijkheidsstoornis heeft zijn of haar ware zelf verstoten. Daarvoor in de plaats hebben ze een vals zelf gecreëerd. Doch hun ware zelf komt soms aan de oppervlak met gevoelens als “ik ben niet goed”, “ik hoor nergens bij”, “mensen accepteren me niet”, “niemand is te vertrouwen”en “anderen zullen me pijn doen als ik hen geen pijn doe”.
Een narcist zit dus, net als de slachtoffers van narcistisch misbruik, in een constante overlevingsmodus. Het ware zelf is teveel beschadigd om een gezonde en solide identiteit te ontwikkelen. Daarom moet het valse zelf voortdurend bevestigt worden.
Maar wanneer iemand dat valse zelfbeeld niet bevestigt, maar juist in twijfel trekt, krijgt diegene te maken met narcistische woede. De narcist straft je dan door je te kwetsen, of in sommige gevallen door fysiek geweld.
Narcisten menen dat ze het recht hebben op bevestiging van hun valse zelf. Dat er met hen zelf iets mis is lijkt niet in ze op te komen. En dus nemen ze ook geen verantwoordelijkheid voor hun eigen trauma en disfunctioneren.
Voor de narcist ben jij een verlengde van diens ego. Je bent puur een stuk gereedschap voor hun zelfmedicatie (lees narcistische voeding).
Uiteindelijk zal niemand het volhouden om aan deze idiote eisen te voldoen. Doch daarvoor heeft een narcist totaal geen begrip. Integendeel, ze houden jou dan verantwoordelijk voor hun psychische wonden. Zonder enige gewetenswroeging zullen ze je straffen.
Wat is narcistische voeding?
Ik had het zojuist over “narcistische voeding”. De term narcistische voeding is een begrip dat voor het eerst werd gebruikt door de Oostenrijkse psychoanalyticus Otto Fenichel.
Deze term wordt vaak gebruikt voor het omschrijven van de pathologische of buitensporige drang van een persoon naar aandacht en bewondering, of een overeenkomstige behoefte die geen ruimte laat voor de gevoelens, meningen en voorkeuren van anderen.
Waarom kwetst een narcist uitgerekend jou?
Een interessant aspect is dat een narcist zijn of haar slachtoffers vaak selecteert. De doorslaggevende factor is daarbij dat ze in jou een geschikt iemand zien om hen van narcistische voeding te voorzien.
Lees ook het artikel: Narcisten aantrekken – Ben jij een magneet voor narcisten?
Zelf werd ik overigens niet op deze manier geselecteerd. Het was mijn lot in het verkeerde gezin te worden geboren. Bovenstaande is dan ook vooral van toepassing op een narcistische partner. Wel is het zo dat vrouwelijke narcisten, zoals mijn moeder, vaak kinderen willen om hen van narcistische voeding te voorzien.
Waarom kwetst een narcist de eigen partner?
Wanneer je niet meer in staat bent aan de onredelijke eisen van de narcist tegemoet te komen begint de narcist je te haten. Ze rekenen het jou aan dat je niet die bron van narcistische voeding bent waar ze je voor hielden.
Vervolgens gaat de narcist je devalueren en elders naar narcistische voeding te zoeken. Vreemdgaan dus.
Het slachtoffer vraagt zich verward af waarom de narcistische partner ineens zo is veranderd. Waar die fantastische persoon is gebleven op wie je ooit verliefd werd.
In de periode dat mijn ouders in scheiding lagen vertelde papa me ooit dat hij zich vaak afvroeg hoe het kwam dat mama zo was veranderd. “Heb ik dat gedaan?” vroeg hij zich dan vertwijfeld af. Pas na ruim dertig jaar kon ik hem vertellen dat het niet aan hem lag…
De werkelijkheid is dat de narcist nooit verliefd was op jou. Hij of zij was alleen maar geïnteresseerd in jou als narcistische voeding.
Projectie
Mensen zijn geneigd naar de wereld te kijken zoals ze naar zichzelf kijken. Een narcist denkt dus dat iedereen “fake” is, omdat ze dat zelf ook zijn. Andere mensen zijn voor hen niet meer dan objecten die ze naar believen mogen manipuleren en misbruiken.
Zij moeten jou controleren, opdat jij hen niet controleert!
Waarom kwetst een narcist andere mensen?
Slachtoffers denken vaak dat narcisten er genoegen in scheppen anderen pijn te doen. Uit sadisme dus. Doch de Australische schrijfster en narcismedeskundige Melanie Tonia Evans denkt daar anders over.
Volgens haar kwetste een narcist je om je te straffen voor het feit dat je de narcist niet helpt zich beter te voelen. Anders gezegd, ze pijnigen je omdat je hen niet meer van narcistische voeding voorziet.
Geen empathie
Door hun gebrek aan empathie zijn narcisten ook niet in staat te begrijpen dat anderen pijn kunnen hebben. Daardoor weten ze van geen ophouden in het kwetsen van anderen.
Een goede test om te weten of je met een narcist of psychopaat te maken hebt is de volgende methode: Wanneer iemand je ernstig heeft gekwetst stel je je kwetsbaar op. Je laat merken dat je er verdrietig over bent en benoemd dit.
Een normaal mens zal dan terugdeinzen, zeggen dat het zo niet was bedoeld en excuses maken. Maar niet een narcist of psychopaat. Deze zullen er nog een schepje bovenop doen.
Zelf kan ik verschillende voorbeelden van deze situatie geven. Ik noem er een. Dat was toen ik begin 2015 weer eens probeerde met mijn narcistische moeder in gesprek te komen over de geestelijke mishandelingen van vroeger. Ik benoemde het en zei dat het een van de meest traumatische ervaringen uit mijn jeugd was.
Een liefhebbende ouder zou hiervan schrikken. Doch niet mijn moeder. Die riep schamper “Ach ach een trauma! Wat moet ik dan wel niet voor trauma hebben?!”
Nu is het verborgen narcisme van mijn moeder natuurlijk ook ergens vandaan gekomen. Waarschijnlijk uit een trauma uit haar jeugd, want het heeft er alle schijn van dat ook haar moeder een narcistische persoonlijkheidsstoornis had.
Doch in plaats van dat ze hiervoor hulp zoekt richt ze haar eigen gezin te gronde…
Weten narcisten wat ze anderen aandoen?
In 2016 schreef ik een blog met de titel “Weet een narcist wat hij doet?”. Ik was er toen nog van overtuigd dat ze dat wel weten. Dit baseerde ik op wat ik toen wist en de ervaringen met mijn narcistische moeder.
Ik zag haar projectie als een teken van besef dat er met haar iets mis was. Alleen beschuldigde ze anderen daar vervolgens van.
Doch volgens de eerder genoemde Melanie Tonia Evans zijn narcisten zich hier niet van bewust. Ze zijn niet in staat om gevoelens als sentiment, emotionele pijn of spijt te begrijpen.
Volgens haar hebben narcisten dan ook geen enkel besef over wat ze je hebben aangedaan. Ze geloven dat zij het slachtoffer zijn dat slecht is behandeld door jou.
Waarom kwetst een narcist de eigen kinderen?
Een interessant voorbeeld van bovenstaande blijkt uit het volgende: Op de dag dat ik het contact met mijn narcistische moeder verbrak heb ik haar een brief geschreven, en deze persoonlijk langs gebracht.
Deze brief was eigenlijk een wanhopige laatste poging om eindelijk met haar in gesprek te komen over de geestelijke mishandelingen tijdens mijn jeugd. Het gaat wat te ver om de hele brief hier te citeren, doch de laatste regels zal ik citeren. Deze zijn veelzeggend…
De rotopmerkingen die je laatst hebt gemaakt waren voor mij de druppel die de emmer deed overlopen. Je hebt geen idee hoeveel pijn je me hiermee hebt gedaan. Wat ik in deze brief heb gezet draag ik al tientallen jaren met me mee. Er is nu geen weg meer terug, of je ziet de feiten onder ogen of je bent ook mij kwijt.
Jaren later zou ik horen dat ze deze brief aan anderen heeft laten lezen als bewijs hoe slecht ik zou zijn… Dit bewijst wel hoe gestoord ze zelf is, en dat ze niet in staat is zich te verplaatsen in mijn leed en geen enkel inzicht heeft in haar eigen gedrag.
Sterker nog, ze denkt zelfs dat anderen het precies zo zien als zij. Dat terwijl ik in de brief verschillende dingen over haar heb benoemd waar een normaal iemand zich diep voor zou schamen. En zij laat dat doodleuk aan anderen lezen…
Wat wil de narcist met het kwetsen bereiken?
Terug naar de vraag “Waarom kwetst een narcist je?”. We behandelden reeds eerder hetgeen waarop narcisten hun potentiële slachtoffers selecteren. Op het feit dat je ze van narcistische voeding kunt voorzien. En wanneer je dat niet meer doet krijg je dus straf.
Je weet nu dat je de narcist nooit van je heeft gehouden als persoon. Jouw welzijn en behoeften deden er niet toe. Het enige waar de narcist je voor nodig heeft is om hem of haar van narcistische voeding te voorzien.
Toch kan het zijn dat je het gevoel had een innige relatie te hebben (gehad) met de narcist. Doch dit was allemaal gespeeld. Maar wanneer de narcist vervolgens begint met kwetsen ben je diep geschokt.
Maar waarom kwetste de narcist je eigenlijk? Dat is om een reactie te krijgen die hem of haar weer van narcistische voeding voorziet!
Heb je over bovenstaande vragen, opmerkingen of aanvullingen? Deel het in een reactie. Kennis is macht!
Wil je Herstellen van Narcistisch Misbruik?
