In dit artikel een recensie van het boek ‘Oud zeer’ van Bram Bakker. Bram Bakker is een voormalig psychiater en publicist die vooral bekend is vanwege zijn onconventionele opvattingen over de psychiatrie…
Wie is Bram Bakker?
Bram Bakker werd geboren op 29 oktober 1963 te Zwolle. Hij studeerde onder andere geneeskunde aan de Vrije Universiteit Amsterdam (1982 tot 1991). Daarna volgde hij de opleiding psychiatrie (1992 tot 1999) in de Valeriuskliniek in Amsterdam en het VU medisch centrum.
Nadat hij in 2000 promoveerde op de behandeling van angstaanvallen startte zijn loopbaan als psychiater in het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis in Amsterdam.
Zijn eerste boek verscheen in 2003 onder de titel ‘Te gek om los te lopen. Misverstanden in de psychiatrie’. Hierin uitte Bram Bakker onomwonden kritiek op de klinische praktijk in psychiatrische instellingen en het gebrek aan bevlogenheid van zijn vakgenoten.
Het boek deed veel stof opwaaien en opende het debat over de gang van zaken binnen de psychiatrie. Sinds 2003 schrijft Bram Bakker ook columns voor onder meer het Algemeen Dagblad en de Metro.
In 2004 ging Bakker aan de slag als psychiater bij het Centrum Eetstoornissen Ursula. Daar werkte hij tot 2006 waarna hij zich bezig ging houden met zijn eigen bedrijf in mental coaching.
Bram Bakker op tv
Het grote publiek zal Bram Bakker voornamelijk kennen van de televisie. Zo trad hij ondermeer op actief als coach in Bureau Ambitie en werd hij geïnterviewd voor het programma Kijken in de ziel.
De tv was ook de manier waarop ik Bram Bakker leerde kennen. Wat mij vooral aansprak was dat hij zich verzette tegen het gemak waarmee allerlei medicatie werd voorgeschreven door zijn collega’s.
Zelf kwam ik eind 1996 in aanraking met de psychiatrie. Een medewerker van het arbeidsbureau stuurde mij naar wat toen het RIAGG heette. Reden hiervoor was dat ik maar geen baan kon krijgen na een opleiding. Met vermoedde dat er iets met mij was, doch een expert moest maar eens kijken wat.
Destijds had ik nog geen enkel benul van narcistisch misbruik. Laat staan dat ik wist dat mijn moeder een narcistische persoonlijkheidsstoornis heeft. Deze belangrijke informatie kon ik dus toen niet geven.
Medicatie
Na een onderzoek bij het RIAGG werd ik uitgenodigd voor een gesprek met een psychiater. Aan de telefoon werd mij verteld dat deze de uitslag van het onderzoek met me zou overleggen en de mogelijkheid van medicatie.
Medicatie was iets dat mij enorm afschrikte. Ik had mijn vader psychisch kapot zien gaan door medicatie.
Tijdens het betreffende gesprek vertelde de psychiater dat ik een sociale fobie heb en dat dit alleen te behandelen was met medicatie. Op mijn vraag of ik niet een therapie kon gaan doen antwoordde hij hoofdschuddend “Nee, alleen medicatie”. Hier bedankte ik voor.
Toen ik zo’n tien jaar later mijn medisch dossier inzag kwam mij de rapportage van deze psychiater aan de huisarts onder ogen. Tot mijn ontsteltenis had hij gerapporteerd: “Ik had een cognitieve gedragstherapie in gedachte in combinatie met MAO-remmers (antidepressiva). Ik heb cliënt hierover uitvoerig geïnformeerd maar hij bedankte hiervoor”.
Een regelrechte leugen, want hij heeft het helemaal niet over een cognitieve gedragstherapie gehad. Alleen maar over medicatie. Die cognitieve gedragstherapie had ik graag willen doen, maar dan zonder de MAO-remmers.
Tot zover deze persoonlijke niet al te positieve ervaring met de psychiatrie. Door de optredens van Bram Bakker en zijn weerstand tegen het lukraak voorschrijven van zware medicatie, zoals antidepressiva, voelde ik mij gesterkt in het feit dat ik hiervoor had bedankt. Toen ik ging publiceren over mijn ervaringen met narcistisch misbruik was ik dan ook zeer vereerd dat Bram Bakker een van mijn volgers werd op Twitter.
Recensie boek ‘Oud zeer’
Het was ook op tv dat ik Bram Bakker zijn nieuwste boek ‘Oud zeer’ zag promoten tijdens een aflevering van De Oranjewinter. Hij vertelde over zijn eigen oud zeer uit zijn jeugd. Ook merkte hij op dat mensen met oud zeer vaak veel teveel in hun hoofd zitten en niet in hun lichaam. Als overlever van narcistisch misbruik herkende ik dit en mijn nieuwsgierigheid naar het boek was gewekt.
Wat bedoelt Bram Bakker met ‘oud zeer’?
Met ‘oud zeer’ bedoelt Bram Bakker de psychische schade die mensen oplopen door een gebrek aan liefde tijdens hun jeugd. Vaak blijft deze schade jarenlang verborgen. Doch op latere leeftijd kan dit ‘oud zeer’ zich uiten doormiddel van psychische of lichamelijke klachten.
De populaire term hiervoor is ‘trauma’. Doch Bram Bakker rekt dit begrip op en spreekt daarom van ‘oud zeer’.
Onveilige jeugd
Als voorbeeld haalt Bram Bakker zijn eigen jeugd aan. Hierin blijken opmerkelijk veel overeenkomsten te zitten met mijn jeugd. Zo werd hij in zijn jeugd lichamelijk mishandeld door zijn moeder. Zelf werd ik niet lichamelijk, maar geestelijk mishandeld door mijn moeder.
Beide hebben we tientallen jaren pogingen gedaan om met haar in gesprek te gaan over de mishandelingen. In een poging om erkenning te krijgen voor het aangedane leed. Doch in beide gevallen kregen we die erkenning niet.
Zelf deed ik begin 2015 een wanhopige laatste poging met mijn narcistische moeder in gesprek te komen doormiddel van een brief. Sindsdien heb ik niets meer van haar gehoord.
Meer over het psychisch geweld tijdens mijn jeugd in het artikel ‘Narcistische moeder’.
Bram Bakker vertelde in een interview over de lichamelijke mishandelingen die zijn moeder hem in zijn jeugd had aangedaan. Daarop hebben zijn ouders het contact met hem verbroken.
Daar waar ik na een lange zoektocht en uitgebreide studie tot de conclusie kom dat mijn moeder een narcistische persoonlijkheidsstoornis heeft gaat Bram Bakker niet zover. Hij gelooft nog steeds dat zijn ouders, op hun manier, van hem houden.
Verhalen uit de praktijk
Het boek ‘Oud zeer’ wisselt persoonlijke verhalen van zowel Bram Bakker zelf als enkele van zijn patiënten af met wetenschap. Dit alles zo geschreven dat het ook begrijpelijk is voor degenen die niet bekend zijn met het vakjargon uit de psychiatrie.
Bram Bakker blikt terug op zijn leven en de niet verwerkte pijn uit zijn jeugd. Deze omschrijft hij als een gevoelsarm en onveilig klimaat. Na zijn 50e stak bij hem het ‘oud zeer’ flink de kop op. Bakker legt uit wat een onveilige jeugd met zich meebrengt in iemands latere leven.
Naast de vele informatie over de psyché is er ook aandacht voor de rol van het lichaam. Dit bleef lang onderbelicht in de psychiatrie. Met zijn boek hoopt Bram Bakker een bijdrage te leveren aan de herwaardering van ‘oud zeer’ als verklaring voor veel psychische, maar ook lichamelijke, klachten.
Trauma
Het boek begint met de vraag ‘Wat is een trauma?’ Bram Bakker legt uitgebreid uit wat het is, hoe het zich uit en hoe het wordt behandeld. Vervolgens legt hij uit welke alternatie behandelwijzen er zijn.
Verderop in het boek gaat hij in op de moederband, familie en vrienden, maar ook de rol van seks en liefdesrelaties. Aan het eind stelt hij de vraag ‘Maar hoe dan wel?’
Het boek ‘Oud zeer’ heb ik in een adem uitgelezen. Bram Bakker beschrijft op een boeiende wijze de rol van de pijn van een onveilige jeugd en de gevolgen op latere leeftijd. Ik raad dan ook iedereen aan die te maken heeft met ‘oud zeer’ om dit boek te lezen.
Klik hier om ‘Oud zeer’ te bestellen >>
Meer boeken van Bram Bakker
- Te gek om los te lopen
- Mateloos
- De halve van Egmond
- De dokter als patiënt
- Verademing
- Ultra
- Loden last
- Leren doseren
- Gevoelsarm
- Oud zeer
Wil je Herstellen van Narcistisch Misbruik?
In dit gratis e-book dat ik samen met psychologe Corry de Rooy maakte geven we 10 tips voor herstel na narcistisch misbruik. Zet de eerste stap naar een narcismevrij leven. Abonneer je op onze nieuwsbrief en ontvang gratis het e-book ’10 Tips voor Herstel na Narcistisch Misbruik’. We sturen je geen spam en je kunt je op elk moment weer afmelden.