Iedereen krijgt in zijn of haar leven te maken met negatieve mensen als narcisten, psychopaten en wat daar tegenaan zit. Wel is het zo dat de een meer negatieve mensen aantrekt dan de ander. In dit artikel kijken we hoe dat komt en wat je daartegen kunt doen.
Wat zijn negatieve mensen?
Negatieve mensen zijn mensen die de energie uit je zuigen in plaats van dat ze je energie geven. Dat doen ze bijvoorbeeld door voortdurend kritiek op je te hebben of ervan genieten je ten overstaan van anderen belachelijk te maken.
Maar ook mensen die voortdurend klagen vallen onder negatieve mensen. Negatieve mensen kunnen we ruwweg in twee categorieën verdelen. De ene groep richt zich vooral op anderen, terwijl de andere groep vooral medelijden met zichzelf heeft.
Mensen die in eerstgenoemde groep vallen zijn ronduit toxisch te noemen. Onder andere narcisten en psychopaten vallen hieronder. Maar ook andere stoornissen, welke in de DSM-5 onder ‘antisociale persoonlijkheidsstoornissen’ worden genoemd.
Zie ook: ‘Wat is een narcist volgens de DSM?‘
Klagers
De eerste categorie negatieve mensen die ik wil benoemen zijn de klagers. Dit zijn doorgaans geen narcisten en psychopaten, hoewel verborgen narcisten ook veel kunnen klagen. Vaak zijn deze mensen zelf slachtoffer van psychisch misbruik en hebben ze nooit het slachtofferschap achter zich kunnen laten.
Voor alle duidelijkheid: Iedereen klaagt weleens. Maar met ‘klagers’ bedoel ik mensen die dit vrijwel altijd doen. Klagers zijn niet zozeer toxisch, maar kunnen je toch ernstig schaden. Net als narcisten plegen ze ook vaak emotionele chantage.
Ze klagen voortdurend over hoe slecht ze worden behandeld en hoe iedereen ze in de steek laat. Mensen die erg empathisch zijn voelen zich hierdoor vaak verplicht ‘voor hen te zorgen’. Ook mensen met codependentie voelen zich hiertoe vaak verplicht.
Klagers kunnen ook erg boos worden wanneer ze niet op de voor hen juiste manier worden geholpen. Hun woede richt zich dan juist tegen degene die hen de helpende hand toesteekt.
Voor empathische mensen en mensen met codependentie is dit zeer pijnlijk. Het is juist voor deze groepen zeer moeilijk om afstand te nemen. Uit medelijden zullen ze de woede-uitbarstingen lang accepteren.
In het artikel over codependentie geef ik hier een heel goed voorbeeld van.
Wat klagers en narcisten gemeen hebben
Wat klagers naast de emotionele chantage nog meer gemeen hebben met narcisten is dat ze beide de realiteit uit het oog zijn verloren, voor wat betreft de eigen belangrijkheid ten opzichte van andere mensen. Ik zal dit toelichten aan de hand van een quote van Sigmund Freud:
We worden allemaal geboren met een primair narcisme en dat is van vitaal belang om te overleven. Een kind moet huilen als het honger of pijn heeft, anders wordt er niet voor gezorgd en moet het sterven.
Maar het primaire narcisme – de baby die zichzelf als het middelpunt van de wereld beschouwt – mag geen secundair narcisme worden, namelijk de volwassene die nog steeds denkt het middelpunt van de wereld te zijn.
Zowel de narcist als de klager denkt, net als de pasgeboren baby, het middelpunt van de wereld te zijn. Iedereen moet doen wat zij willen. Doch daar waar de narcist anderen naar beneden haalt – dus gericht op anderen – daar zwelgt de klager in zelfmedelijden.
In tegenstelling tot de narcist heeft de klager meestal wel empathisch vermogen. Doch door het zelfmedelijden wordt dit vaak naar de achtergrond gedrukt en houden ze vaak geen rekening met de gevoelens en belangen van anderen.
Toxische mensen
De tweede groep is de groep die ik toxische mensen wil noemen. Toxische mensen vinden het leuk andere mensen op stang te jagen, zorgen voor conflicten in hun omgeving en bezorgen anderen een ongemakkelijk gevoel.
Waar een normaal mens het leuk vindt wanneer vrienden, familie of partner in het zonnetje wordt gezet worden toxische mensen juist jaloers. Zij genieten er van wanneer het anderen slecht gaat.
Een normaal iemand vindt het ook niet leuk om anderen pijn te doen. Wanneer je een opmerking maakt en ziet dat het iemand kwetst verontschuldig je je. Maar toxische mensen genieten ervan om anderen pijn te doen.
Deze mensen misbruiken anderen om in hun eigen behoeftes te voorzien. In relaties met toxische personen is er geen sprake van gelijkheid. Een goede relatie betekent dat beide partijen in gelijke mate geven en nemen. Maar in een toxische relatie is er een die geeft en een ander die neemt.
Kenmerken van toxische mensen
Toxische mensen:
- kosten je energie door hun negatieve gedrag
- hebben voortdurend kritiek op je
- gaan regelmatig over jouw grenzen
- vinden niet dat ze rekening met anderen moeten houden
- hebben het voortdurend over zichzelf
- zijn niet geïnteresseerd in jouw verhaal
- hebben geen zelfreflectie
- nemen geen verantwoordelijkheid voor hun eigen daden
- willen zelf in het middelpunt van de belangstelling staan
- genieten van conflicten
- spelen de slachtofferrol wanneer hen dat uitkomt
Wie trekken negatieve mensen aan?
Toxische mensen worden aangetrokken door mensen met een laag zelfbeeld. Deze kunnen ze makkelijk manipuleren. Wanneer je dus al slachtoffer bent van narcistisch misbruik ben je aantrekkelijk voor toxische mensen.
In het artikel ‘Narcisten aantrekken’ leg ik uit wat voor soort mensen Narcisten aantrekken. Datzelfde geldt eigenlijk voor alle soorten toxische mensen.
Maar ook de klagers vinden vaak een luisterend oor bij dezelfde groep. Mensen die erg empathisch zijn willen graag helpen. Zowel voor de klager als voor toxische mensen is dit een aantrekkelijke eigenschap.
Codependentie komt veel voor bij mensen die opgroeiden met een narcistische ouder. Zij accepteren emotionele chantage en psychisch misbruik veel langer dan andere mensen. Hierdoor zijn ze dus aantrekkelijk voor verschillende soorten negatieve mensen.
Een voorbeeld
Wie het artikel ‘Narcistische moeder’ heeft gelezen weet dat ook ik in een gezin met een narcistische ouder opgroeide. Door voortdurend van mijn moeder te moeten horen hoe slecht ik wel niet was ontwikkelde ik een laag zelfbeeld.
Een neef die waarschijnlijk ook een narcistische persoonlijkheidsstoornis heeft (Eigenlijk twijfel ik nog steeds of dit niet een totale psychopaat is) wilde ‘vrienden’ met mij worden. Achteraf realiseerde ik mij dat hij iemand als ik nodig had om onderuit te halen.
Voortdurend probeerde hij me voor gek te zetten ten overstaan van anderen. Ook had hij voortdurend kritiek op mij. Alles wat ik zei vond hij dom.
Nu realiseer ik mij dat dit helemaal geen vriendschap was. Maar destijds was ik van huis uit niet anders gewend en accepteerde het maar, om toch vooral de ‘vriendschap’ niet te verliezen.
Doch toen ik wat ouder werd ging ik inzien dat dit een profiteur en een buitengewoon schadelijk persoon is. Na een flinke ruzie heb ik toen het contact met hem definitief verbroken.
Meer over deze toxische persoon in het artikel ‘Narcistische familie’.
Omgaan met negatieve mensen
Nu we de beide hoofdgroepen duidelijk hebben dringt zich de vraag op: Hoe ga je om met negatieve mensen?
Het beste is om helemaal niet om te gaan met negatieve mensen. Doch dit is niet altijd mogelijk. Je vrienden kun je zelf kiezen, maar je familie en collega’s helaas niet. Maar er zijn wel dingen die we kunnen doen om te voorkomen dat negatieve mensen vat op ons krijgen.
Hierbij moeten we weer onderscheid maken tussen ronduit toxische mensen en klagers.
Omgaan met klagers
Van de twee groepen negatieve mensen zijn de klagers relatief het makkelijkst. De beste manier om met klagers om te gaan is: Laat ze klagen!
Ga vooral niet met ze in discussie want wanneer je ze tegenspreekt tast je hun ‘waarheid’ aan en is de kans groot dat ze kwaad worden. In plaats daarvan neem je hun geklaag voor kennisgeving aan en geef je er geen oordeel over.
In het wereldbeeld van een klager is alles negatief en hebben veruit de meeste mensen kwade bedoelingen. Net als narcisten zitten ze vaak zo vast in hun ‘waarheid’ dat ze geen andere opinie verdragen. Dus wanneer jij met de beste bedoelingen hun negatieve wereldbeeld probeert te relativeren, voelen ze zich door je aangevallen.
Het beste is dus om hun geklaag te negeren. Soms proberen ze je een reactie te ontlokken. Besef dat ze dan willen dat je hun ‘waarheid’ bevestigd. Mijn advies is om met een kort “ja” te reageren. Vermijd de discussie hierover want je begeeft je in ‘emotioneel drijfzand’.
Wanneer je een oplossing voor hun probleem voorstelt dan weten ze er weer een ander probleem tegenover te zetten. Zoals reeds gezegd, klagers zijn mensen die in het slachtofferschap zijn blijven hangen. Ze denken niet in oplossingen, maar in problemen.
Lees waarom het zo belangrijk is het slachtofferschap van je af te schudden in het artikel ‘De slachtofferrol‘.
Emotionele chantage
Lastiger wordt het wanneer klagers emotionele chantage toepassen en jij hier vatbaar voor bent. Vooral mensen met veel empathie en mensen met codependentie zijn hier extreem vatbaar voor.
Besef allereerst dat je niet iemand kunt helpen die niet geholpen wil worden. Diegene zal eerst zelf tot het inzicht moeten komen dat hij of zij zich op de verkeerde weg bevindt. Jij bent hier niet verantwoordelijk voor!
Waar je wel verantwoordelijk voor bent is je eigen welzijn. Laat dit niet door anderen ondermijnen!
Wanneer een klagen bijvoorbeeld zegt uit te kijken naar je volgende bezoek kun je als empaath je verplicht voelen snel weer langs te komen. Dit terwijl je eigenlijk helemaal geen zin hebt steeds het geklaag aan te moeten horen.
Stel daarom duidelijke grenzen en laat je niet verleiden hiervan af te wijken. Onthoud dat je in de allereerste plaats verantwoordelijk bent voor je eigen welzijn. Houd afstand van mensen die jouw welzijn schaden.
Omgaan met toxische mensen
Omgaan met toxische mensen is een stuk lastiger. Wanneer we worden beledigt of verbaal aangevallen zijn we geneigd in de verdediging te gaan. Echter, argumenten werken niet bij toxische mensen!
Ze luisteren met het doel hun slachtoffer onderuit te kunnen halen en zijn niet geïnteresseerd in jouw visie. De enige reden waarom ze luisteren is om jouw woorden te kunnen verdraaien en tegen je te gebruiken.
Laat het dus niet zover komen! Stel duidelijke grenzen en ga daarover niet in discussie. Wanneer ze door hebben dat ze jou niet kunnen raken zoeken ze een ander slachtoffer.
Maar wanneer ze doorhebben dat ze je wel kunnen raken gaan ze juist door. Het vergt dus veel mentale kracht om je te wapenen tegen dit soort mensen.
Belangrijk is dat je je realiseert dat hetgeen ze over jou zeggen eigenlijk alles over henzelf zegt. Toxische mensen hebben het nodig anderen onderuit te halen en projecteren hun eigen negativiteit op jou!
Bescherm jezelf tegen toxische mensen!
Wanneer je te maken hebt met extreem toxische mensen zoals een narcist of een psychopaat dan kun je het beste alle contact verbreken!
In sommige gevallen zal dat niet altijd mogelijk zijn, bijvoorbeeld wanneer je samen kinderen hebt. Dan is het zaak het contact tot het minimum te beperken. Deze methode wordt ook wel ‘grey rock’ genoemd.
‘Grey rock’ houdt in dat je een narcist – of ander toxisch persoon – zoveel mogelijk ontloopt. Je beperkt het contact en de communicatie tot het strikt noodzakelijke. Belangrijk is dat je diegene zo weinig mogelijk informatie toespeelt.
Zoals gezegd, toxische mensen zijn alleen in jouw verhaal geïnteresseerd om dit later tegen je te kunnen gebruiken. Onthoud dit goed wanneer je met hen communiceert. Houd de gespreksonderwerpen oppervlakkig en vertel alleen persoonlijke dingen wanneer dit niet anders kan (bijvoorbeeld vanwege een gemeenschappelijk kind).
Toxische mensen willen ook een emotionele reactie uitlokken bij hun slachtoffers. Laat je hier niet toe verleiden, hoe moeilijk dat ook is!
Wanneer ze een gemene opmerking maken, doe dan alsof je het niet hebt gehoord en negeer het totaal. Wanneer ze doorgaan kap je het gesprek af en loopt weg, zonder enige emotie te tonen.
Speciaal voor slachtoffers van narcistisch misbruik hebben we op basis van onze kennis en ervaring een aantal hulpprogramma’s opgesteld.
Een aanrader is de ’30 Dagen Narcismevrij Challenge’. Hierin leer je onder andere hoe je je tegen toxische mensen kunt wapenen. Klik hier voor meer informatie over dit krachtige hulpprogramma.
Wil je Herstellen van Narcistisch Misbruik?
In dit gratis e-book dat ik samen met psychologe Corry de Rooy maakte geven we 10 tips voor herstel na narcistisch misbruik. Zet de eerste stap naar een narcismevrij leven. Abonneer je op onze nieuwsbrief en ontvang gratis het e-book ’10 Tips voor Herstel na Narcistisch Misbruik’. We sturen je geen spam en je kunt je op elk moment weer afmelden.
4 replies to "Negatieve mensen: Hoe ga je er mee om?"
Na het lezen van dit artikel kreeg ik hetzelfde gevoel als Siillviaa. Ben ik een klager? Ik heb mijn hele leven geklaagd over mijn moeder. En daar heb ik alle reden voor gehad. Het is nu afgelopen omdat ik bevestigd wordt en mezelf kan bevestigen dat mijn moeder een narcist zelfs psychopaat is. Ik heb mijn geklaag zelfs in een boek omgezet dat nu klaarligt als manuscript. Zonder een psychologische term te gebruiken heb ik mijn hele leven beschreven als dochter van zo’n kwaadaardige moeder. Ik had alle recht tot klagen! Men had goed moeten luisteren dan had er veel leed voorkomen kunnen worden.
Heden heb ik ook al reden en recht om te klagen. Over de woningbouw van onze stad. In 2014 moest ik verhuizen omdat mijn huis afgebroken werd. In die tijd zat ik in een juridische strijd tegen moeder en omdat ik onder die omstandigheden geen verhuizing aankon heb ik de woningbouw verteld over deze zaken. Ze hebben me uitstekend geholpen omdat ze dit moesten volgens hun regels. Maar ze hebben mijn problemen gebagatelliseerd. Ze vertelden mij niet dat ik voor een renovatiehuis koos. In 2018 moest ik naar een logeerhuis voor een renovatie in mijn huis. Dan dacht ik, had ik het wel gehad. Nee dus. Heden 2022 zit ik weer voor lange tijd in een logeerhuis voor de tweede renovatie. Ik ben bijna overspannen omdat dit gelijk viel met een rechtszaak tegen mijn moeder! Hiermee viel de woningbouw ook met zijn neus in de modder. Mijn probleem is wel degelijk een probleem en dat weten ze dan nu.
Gelukkig hebben we een wethouder in onze stad die over ‘de zorg’ gaat en dit doet met handen en voeten. Ze heeft me een lift gegeven naar de rechtbank en ik heb haar mee naar binnen gekregen zodat zij getuige is.
Nu moet ik alleen nog zorgen dat ik niet helemaal overspannen raak.
Na de zitting tegen moeder begin mei dit jaar, zat ik 22 dagen later in een vreemd huis waar ik maar niet kan aarden. Het ergste is de onderschatting van mijn problematiek door de woningbouw. Ze hadden mij moeten waarschuwen dat ik voor een renovatiehuis koos. Ik ben KWAAD en heb daartoe alle recht. Maar ik ben ook vol goede moed. Dus geen chronische klager die wil klagen om te klagen.
Een mens moet kunnen klagen. In de Bijbel bestaat een heel boek over klagen: klaagliederen. Mensen noemen klagen al snel zeuren. Ik vind dat men daarmee moet oppassen. Als mijn geklaag over moeder eerder gehoor had gevonden, écht gehoor, dan had men de ernst gehoord en had moeder mij niet kunnen bedreigen met de dood, bestelen van een erfenis en op kunnen lichten. Ik had écht iets te klagen. In deze tijd heb ik ontdekt dat moeder zelfs geniet van mijn leed, het mij opzettelijk aandoet. Dat was schokkend! Daarom noem ik haar ook psychopaat. Ze zei: “Ik moet dit nu eenmaal doen, ik kan niet anders, ik weet dat het slecht is, maar ik moet dit doen, laat mij nou maar.”
Het is je moeder? Het zal je moeder maar zijn!
De rechtszaak is voor mijn gevoel goed verlopen al heeft niemand gewonnen en niemand verloren. Moeder is op haar vingers getikt hopen wij. Voor het eerst droeg moeder haar act op terwijl ik erbij was. Ik heb haar helemaal doorzien! En op de aanval ná de zitting heb ik geen aandrang gevoeld te reageren. En hier heb ik niets over te klagen, integendeel ik ben trots op mezelf.
Helaas ben ik zelf ook best negatief geworden na al die jaren vol getreiter en sadisme door onze pa. Een grote vraag is hoe slecht ben ik zelf, door die negativiteit.
Mam was een schat van een mens, maar het nadeel was dat ze papa’s gedrag positief maakte ook als dat het niet was. Haar motto was “Hoe je het bekijkt is een keuze die je maakt”.
Haar keuze viel in ons geval niet altijd goed uit. Als papa hysterisch gillend en brullend de beesten kreupel, blind of dood sloeg en wij in onze paniek bij moeder kwamen met ons verhaal dan koos ze altijd partij voor vader. Dan waarschuwde ze ons dat als we er een zaak van zouden maken we alles kwijt zouden raken als papa in de gevangenis zou belanden. Tja, en dat wilde je als kind toch niet op je geweten hebben dus je hield gekweld je mond.
Toen zag ik het niet, maar nu pas zie ik in dat mijn moeder dus bewust was van pa zijn slechtheid. Anders zeg je zoiets niet tegen je kinderen.
Papa’s hysterische gebrul en het geluid van de beuken met de metalen pijp op onze beesten is iets dat ik nooit meer uit mijn hoofd krijg. Sowieso de geluiden die hij maakte niet.
Wat een rotzak! Arme dieren, arme kinderen. Hoop dat je hem ooit hebt aangepakt. Ook voor jezelf en voor de dieren ( en je moeder die kennelijk bang was maar wel in de fout ging door het toe te laten)
Nee ik heb hem nooit aangepakt. Heb altijd juist mijn best voor de man gedaan. Zodat hij met zijn wangedrag zou ophouden. Is niet gelukt.
Hij is nog steeds een rotzak, al is hij nu 88 en zit hij in een verzorgingshuis.
Papa beloofde me destijds al dat hij me ooit helemaal kapot zou maken. Omdat ik me niet meer liet misbruiken. Jarenlang geen contact meer gehad, had afstand van hem genomen. Nadat hij me eerst eventjes had weggegooid tussen neus en lippen door.
Nu met behulp van zijn net zo duistere verborgen narcistische zus is zijn moment om me te vernietigen aangebroken. Tante heeft zijn papieren verdonkeremaand waardoor ik niet meer kan bewijzen dat mijn moeder schuldeloos stierf en veel bezittingen had. ’n Huis, land, aandelen en geld. Dat mijn erfenis best fors was. Nu hopen we dat haar boekhouder nog kopieën heeft van de boedelbeschrijving en belastingaangifte van destijds. Maar ja, mam is al jaren dood dus die papieren zullen er niet meer zijn.
Er wordt nu al gesproken over mijn moeders huis en de betrokkenheid van ‘derden’. Verkoop dan? Mijn erfdeel. Het familiehuis van mama, van mijn opa en oma en van hun ouders. Waar ik heb gewoond tot mijn vader me er met vernielingen, mishandeling, oneindig getreiter en doodslag op mijn beestjes uit vandaan treiterde.
Zo droevig om op te moeten groeien in een verkrachtersfamilie.
Verkrachters, zo kun je narcisten toch wel noemen. Je wordt je hele leven aan de lopende band psychisch verkracht. Van papa was ik niet anders gewend. Al vanaf mijn zesde, zevende of zoiets. en mijn oom zijn pedofiele neigingen waren voorbij toen hij eindelijk een vriendin kreeg, maar van mijn tante… dat die ook zo’n beest is…. Dat ze nu papa’s spelletje zou meespelen… Nooit gedacht!
Heb nog gedacht om tante haar dochter in te schakelen, of die niet eens met haar moeder kan praten over die papieren maar het heeft geen zin allemaal. Ze heeft helemaal niks met mij. Ook omdat ik als klein kind al de zondebok in de narcistische familie was. Die eigenlijk weg moest worden gedaan. Het rotkind dat in de wieg al niet deugde.
Afijn,
tante is een dikke narcist en moeilijkheden zal ze verwelkomen, net als oma. Die stookte ook de hele familie op. Ze was er berucht om. Dat gedrag van oma zie ik (nu pas) ook in tante terug.
Alles gaat naar de haaien. Wat mijn moeder heeft opgebouwd. Kan er slecht tegen.
Maar misschien is dat wat ze bedoelen met dat “karma”? Dat het bezit van mijn moeder, de vrouw die de psychopathische verborgen narcist beschermde, die haar kinderen niet beschermde omdat haar hele leven om haar man draaide en de vrouw die de dieren liet mishandelen zonder er wat aan te doen… Dat daarom haar bezit niet floreren kan en alles dus vergaat? Op wat voor manier dan ook? In dit geval door de hand van mijn tante?
Als je zo denkt dan kan ik met het verlies van het familiebezit van mijn moeder omgaan. Dan is het het ‘verdiende loon’ zeg maar.