Veel mensen denken bij een narcist niet bepaald aan een angstig persoon zonder zelfvertrouwen. Daarom zal de term “angstige narcist” de meesten vreemd in de oren klinken. Maar toch komt hun gedrag voort uit angst. In dit artikel analyseer ik de angsten van de narcist…
Narcisme en angst
Iedereen die met narcisme te maken heeft gehad, of nog steeds heeft, weet dat een narcist veel negatieve emotie toont. Meestal uit zich dat in de vorm van woede en agressie. Maar dit is eigenlijk een secundaire emotie. De primaire emotie is angst.
Doch het probleem met narcisten is dat ze hun angst niet onderkennen. Ze maken hun slachtoffers verantwoordelijk voor hun eigen negatieve emoties.
De slachtoffers denken dan meestal dat ze zelf iets verkeerd hebben gedaan en gaan aan zichzelf twijfelen. Zo speelt de narcist je tegen jezelf uit. Het is daarom zeer belangrijk om te begrijpen wat de werkelijke oorzaak van het gedrag van de narcist is.
En waar is de angstige narcist nu precies bang voor? Hieronder analyseer ik de primaire angsten van de narcist.
De angstige narcist: “Niet gerespecteerd worden”
Wanneer jij een plan of een idee hebt waar de narcist niets in ziet, of niet begrijpt, dan interpreteert de angstige narcist dit als niet gerespecteerd worden. Waar een normaal mens de verschillen met anderen accepteert ziet de narcist dit als een persoonlijke aanval.
Zelf hebben ze nergens respect voor, anders zouden ze accepteren dat iemand anders andere ideeën heeft. Inderdaad, dat is hypocriet. Maar dat is precies wat een narcist is. Alleen hebben ze dat zelf niet in de gaten omdat ze in een fantasiewereld leven waarin alles om hen draait.
Respect als modewoord
Het zal je niet verbazen dat we in een narcistische tijd leven, het “ik-tijdperk”. Mensen creëren een ideaalbeeld van henzelf op sociale media en laten anderen graag zien wat voor perfect leven ze hebben.
Ook van deze tijd is het modewoord “respect”. “Yo man, respect”. Maar daarmee is dit woord eigenlijk verworden tot een holle kreet. Toch beklagen mensen die zichzelf niet al te respectvol gedragen zich over het feit dat anderen hen niet respecteren.
Getuige een internettrol die enige tijd geleden hele nare opmerkingen onder mijn berichten op Facebook postte. Daarin werd ik aangevallen vanwege het feit dat ik aandacht vraag voor de slachtoffers van narcistisch misbruik. Ook lotgenoten die hun verhaal vertelden werden door hem aangevallen.
Hij draaide daarbij de rollen om. De slachtoffers waren de slechteriken omdat ze die arme narcisten stigmatiseerden. En je raadt al wie het slachtoffer was. Toen ik die vent helemaal zat was maakte ik een grap over zijn naam. Dat vond hij uiteraard niet leuk en beklaagde zich over mijn gebrek aan respect naar hem toe…
Inmiddels heb ik deze internettrol op mijn Facebookpagina geblokkeerd. Na lang zoeken ontdekte ik hoe dat moest. Daar waar dit met een persoonlijk account heel makkelijk gaat heeft Facebook deze optie bij de pagina’s ver weggestopt.
De angstige narcist: “Afwijzing”
Niet alleen wil de angstige narcist dat je precies dezelfde zienswijze hebt. Ze zien jouw verschillende opvatting ook als een persoonlijke afwijzing.
De confrontatie met het feit dat hun zienswijze slechts een opinie is en niet de ultieme waarheid is voor hen onverdraaglijk. Het toont aan dat ze maar een van de velen zijn, terwijl ze zich speciaal voelen.
De reden dat een narcist met jou omgaat is omdat ze je als narcistische voeding zien. Wanneer je meegaat in hun valse zelf voelen zich belangrijk. Maar wanneer jij van hun draaiboek afwijkt voelen ze zich afgewezen.
De angstige narcist: “Kritiek”
Het is al vaker besproken op deze website, narcisten kunnen absoluut niet tegen kritiek! Maar ondertussen bekritiseren ze wel anderen. De onderliggende boodschap hiervan is dat de narcist boven jou staat. Tenminste dat denken ze…
In het contact met andere mensen komen onze fouten en gebreken naar voren en krijgen we soms kritiek. Normale mensen accepteren dat ze niet perfect zijn, zoals niemand dat is.
De angstige narcist kan absoluut niet omgaan met het idee niet perfect te zijn. En dus reageren ze zeer agressief wanneer iemand het waagt aan hun perfectie te twijfelen door hen te bekritiseren.
Zie ook het artikel “Een narcist boos maken”
De angstige narcist: “Spot”
Voor de angstige narcist is het onverdraaglijk dat iemand de spot met hen drijft. Het geeft ze het gevoel dat je op hen neer kijkt. Dus wanneer zij het onderwerp van een grap zijn worden ze woedend.
Deze angst komt ook voort uit het valse zelf dat ze hebben gecreëerd en het daaruit voortvloeiende gevoel speciaal te zijn. Iedereen moet tegen hen opkijken en dus mogen er geen grappen over de narcist zelf worden gemaakt.
Uiteraard mag de narcist wel grappen ten koste van anderen maken. De angstige narcist heeft het nodig anderen te vernederen, omdat ze de meerdere willen zijn. Met de rol van gelijke nemen ze geen genoegen. Dit staat voor hen gelijk aan de mindere zijn.
De angstige narcist: “Niet belangrijk genoeg zijn”
Een van de ergste dingen die een angstige narcist kan overkomen s genegeerd worden. Ze menen de belangrijkste persoon op aarde te zijn en kunnen er niet mee omgaan wanneer ze als “zomaar iemand” worden behandeld.
De narcistische collega
Een mooi voorbeeld is de al vaker besproken narcistische collega. Tijdens de pauze kon hij het absoluut niet verdragen wanneer anderen aan het woord waren en lol maakten.
Hij probeerde er dan altijd tussen te komen, om zo weer in het middelpunt van de belangstelling te staan. De anderen reageerden hier dan goed op door hem te negeren. Je zag de frustratie dan bij hem groeien.
Mijn narcistische moeder
Nu ging het in het vorige voorbeeld om een openlijke narcist. Maar ik heb ook nog een voorbeeld van een verborgen narcist, mijn moeder.
Wanneer we vroeger bezoek hadden sloofde ze zich altijd verschrikkelijk uit. Daarmee leek ze de zorgzame vrouw, die goed voor haar gasten zorgde. Maar de werkelijke reden was dat ze daarmee in het middelpunt van de belangstelling stond.
Soms zei één van de gasten dan dat ze maar even moest gaan zitten. Vaak trok ze zich daar niets van aan. Maar wanneer ze wel ging zitten voelde ze zich duidelijk ongemakkelijk in de rol van “slechts één van de aanwezigen”. En al gauw ging ze dan weer van alles ophalen.
Overeenkomsten met codependentie
In bovenstaande tekst besprak ik de angsten van de narcist. Zelf groeide ik op in een gezin met een narcistische moeder. In dit disfunctionele gezin had ik de rol van het zwarte schaap. Hierdoor ontwikkelde ik mij tot codependent.
Eigenlijk ligt aan narcisme en codependentie hetzelfde probleem ten grondslag.
Lees voor meer informatie over codependentie het artikel “Codependentie en narcisme”
Zelf heb ik ook een aantal angsten die lijken op de angsten van de narcist. Alleen ga ik er op een hele andere manier mee om dan een narcist.
Kritiek
Zo ben ik bijvoorbeeld bang om fouten te maken. Dit omdat ik vroeger nooit fouten mocht maken. Mijn narcistische moeder gaf me altijd het gevoel perfect te moeten zijn, wat ik in haar ogen nooit kon zijn.
Lees ook het artikel “Narcistische moeder”
De angst om fouten te maken maakt ook dat ik gevoelig ben voor kritiek. Maar daar waar een narcist bij kritiek woedend wordt verontschuldigde ik me juist.
Gelukkig weet ik nu dat niemand perfect is en fouten maakt en dat ik dus ook fouten mag maken. Maar de eerste gedachte bij kritiek is nog steeds “Oei, ik heb een fout gemaakt”. Alleen weet ik nu dat dit mijn “interne criticus” is en kan ik me hiertegen verzetten. Dat heb ik geleerd door het boek “Denk je sterk“.
Spot
Het grootste punt van herkenning is de angst om onderwerp van spot te worden. Alleen niet omdat ik mezelf zo speciaal vind. Dit is bij mij het gevolg van het gepest zijn gedurende mijn hele schooltijd.
Nu is het niet zo dat ik niet tegen een geintje kan. Bovendien heb ik ook wel de nodige zelfspot. Maar de angst om weer opnieuw mikpunt van spot en pesterijen te worden zit er nog steeds in.
Het schaakspel met de narcist
Nu we de basisangsten van de narcist kennen hebben we enig houvast om het schaakspel met de narcist aan te gaan. We weten dat de agressieve reactie van de narcist eigenlijk voortkomt uit angst om niet speciaal te zijn.
Een narcist is een kinderachtig persoon die het nodig heeft zich speciaal te voelen en kwaad wordt wanneer hij of zij geen speciale behandeling krijgt.
Wanneer een narcist je aanvalt ga dan niet mee in hun spel! Wanneer je in de verdediging schiet voed je ze juist. Dat geeft de angstige narcist juist een gevoel van superioriteit.
De narcist is niet te veranderen
Maak ook niet de vergissing te denken dat je een narcist kunt veranderen. De enige die hen kan veranderen zijn ze zelf. Maar daarvoor moet je eerst je eigen fouten erkennen. En dat is nu precies wat een narcist nooit doet!
Door ze op hun fouten te wijzen maak je ze alleen maar kwaad. Met als gevolg dat je narcistische woede over je heen krijgt. Zoals gezegd, een narcist ziet elke vorm van kritiek, hoe goed bedoeld ook, als een persoonlijke aanval.
Zorg dat je jezelf niet verliest!
Een narcist draait alles om en zal daarom bij een confrontatie jou de schuld in de schoenen schuiven. Doordat narcisten zo geraffineerd in manipulatie zijn is dit zeer verwarrend. Je gaat twijfelen aan je eigen perspectief en neemt dat van de narcist over.
Mijn advies is dan ook om niet in discussie te gaan met een narcist en bij je eigen perspectief te blijven. Ga je ook niet verontschuldigen voor wie je bent. Hiermee voed je de narcist en verlies je jezelf!
Online-Programma "Herstellen van Narcistisch Misbruik"
Vertrouw je niemand meer uit angst weer met een narcist van doen te hebben?
Weet je niet om te gaan met het onbegrip van de buitenwereld en gebrek aan erkenning?
Heb je geen zelfvertrouwen meer en voel je je niet "goed genoeg"?
Doe dan mee aan dit uitgebreide Online Programma!
Wat krijg je in dit programma?
- Online Workshop: Herstellen van Narcistisch Misbruik
- Lidmaatschap van de online community
- De mogelijkheid mij persoonlijk vragen te stellen in de online community
- Gratis toegang tot lotgenotenbijeenkomsten
- Verdiepende online workshops
Tot zover dit artikel over de angstige narcist. Heb je aanvullingen, vragen of opmerkingen? Deel het in een reactie. Kennis is macht!
Wil je Herstellen van Narcistisch Misbruik?
In dit gratis e-book dat ik samen met psychologe Corry de Rooy maakte geven we 10 tips voor herstel na narcistisch misbruik. Zet de eerste stap naar een narcismevrij leven. Abonneer je op onze nieuwsbrief en ontvang gratis het e-book ’10 Tips voor Herstel na Narcistisch Misbruik’. We sturen je geen spam en je kunt je op elk moment weer afmelden.
4 replies to "De angstige narcist – Wat vreest de narcist?"
De vriend van mijn dochter gooide een briefje door de bus met z’n telefoonnummer en of ik dat wilde hebben zo niet moest ik het maar weggooien daaronder een smiley en z’n naam.
Ik als empathisch mens zocht er niks achter.
Dacht ja das wel makkelijk misschien als ik hem ooit wat wil vragen of als er iets met mijn dochter gebeurd. Heb het het gelijk aan mijn man gegeven en tegen mijn dochter gezegd.
Die vonden het wel raar maar zeiden er niks over.
De dag erna begon hij met berichten sturen naar mij
Hij had zogenaamd gedroomd en vroeg na een aantal berichten of ik dan wel wilde weten waarover
want het was wel spannend.
Pffff ben wel wat gewend: brand maar los zei ik.
Hij had gedroomd dat ik onder de douche stond en hij erbij kwam staan.
Ik viel werkelijk van mijn stoel maar goed ik zei dat dit niks te betekenen had en raadde hem een boek aan over droomuitleg.
Dacht dat daarmee de kous af was maar nee hij bleef maar berichten sturen dat hij het toch wel spannend vond en probeerde me uit mijn tent te lokken.
Ik zei dat ik totaal niets ermee te maken wilde hebben en dat ik dit gedrag absoluut niet toe kon staan en herinnerde hem eraan dat hij wel een relatie had met mijn dochter en hoe hij dat zomaar allemaal kon zeggen.
Uiteindelijk heb ik hem gezegd toen hij niet ophield dat hij een ongezond iets aan het doen was waar ik absoluut niet van gediend was en dat hij dit ook aan mijn dochter moest vertellen.
Bij het laatste bericht dacht ik dat hij was geschrokken toen ik dat zei.
Nee hoor , eerst zei hij van wel ,en toen ik een soort van excuses maakte omdat ik zo fel had gereageerd en zei nou laten we het er nooit meer over hebben zand erover! schreef hij daarna letterlijk: ja jammer hoor en dan begint het ineens heel serieus te worden.
Ik dacht krijg nou wat ! nou probeert hij het hele voorval in mijn schoenen te schuiven.
Ik ben gaan zoeken en uiteindelijk ben ik op een verborgen narcist uitgekomen. Ook gezien het feit dat al z’n relaties zijn stukgelopen voordat mijn dochter met hem ging daten. Waarin hij zichzelf als slachtoffer neerzette naar mijn dochter toe.
Ik hoop dat de relatie niet verder doorzet want hij manipuleert mijn dochter en iedereen in zijn omgeving. Hij heeft zogenaamd altijd pech en ik heb hem ook nog nooit écht horen lachen om überhaupt iets. Daar dacht ik aan toen ik de voorgaande artikelen las.
Deze vriend van mijn dochter spoort niet en ik heb het hele voorval aan mijn dochter en mijn man vertelt.
in het kader van de narcist afwijzen, heb ik al langer dan een week geen contact met hem.
eerder reageerde hij zelf dan wel en nam weer contact op waarna het hele spelletje weer van voor af aan begon.
nu reageert hij al heel lang niet en dat is natuurlijk goed, ook al ben ik degene die me afgewezen voelt.
en zo voelt winnen toch als verliezen….
Ik herken dit enorm. Ondanks dat het beter is om geen contact te hebben, en ik dat ook echt wel weet van binnen, voelt helemaal geen contact inderdaad als een afwijzing en eenzaam. Ik noem het wel eens een soort verslaving. Ik was zo gewend dat mijn telefoon de hele dag door ging door 1 persoon, dat als dat niet gebeurd ik een soort van afkicken. En hoe krom het is, ik gewoon een soort van wacht een op bericht, positief of negatief. Ik begrijp er niks meer van. Ik ben ook extreem gevoelig voor zijn excuses. Hij doet dingen die ik van niemand pik en elk ander persoon zou ik niet meer willen zien, maar bij hem lijkt dat anders te liggen. En dan komen de excuses weer en komt er weer een kiertje hoop tegen beter weten in.
Vaak heb ik gedacht dat mijn pleegmoeder vooral bang was om zichzelf tegen te komen. Dat de dag waarop ze terug zou komen bij zichzelf ondragelijk moest zijn. En dus bleef ze bezig met de buitenwereld en daar alles controleren en regisseren en het verzinnen van allerlei in elkaar geknutselde scenes en scenario’s waarin ze haar rol als groot slachtoffer en het zichzelf opofferende groot schaap kon neerzetten en waarin ze het middelpunt van de aandacht bleef. Wanneer ze gekwetst was door die buitenwereld op 1 van de in dit artikel beschreven terreinen, of wanneer ze niet genoeg aandacht had gekregen, dan was ik de klos. Ik kreeg vaak alleen maar haar andere en duistere zijde te zien. Het ergerlijke was nog dat iedereen die (wellicht) begreep dat er aan mijn pleegmoeder niets te doen viel, mij verantwoordelijk maakte voor het gebeuren zonder dat deze verantwoordelijk bij een kind neer gelegd kan worden. De rollen zijn dan weer omgedraaid, niet alleen door de pleegmoeder, maar ook door de omgeving. Het had mij een hoop gescheeld als iemand me had uitgelegd dat het niet mijn verantwoordelijk of iets was, dat ik het wel goed zag maar dat de pleegmoeder gewoon te ziek was. Dan had ik als kind tenminste nog begrepen dat de rest van de omgeving niet ook nog tegenover me stond. Maar in dit geval was het zelfs Jeugdzorg die haar ogen sloot en wegkeek. Jeugdzorg die kinderen bij ouders weghaalt maar zelf niet bij machte is een betere oplossing te bieden.